بالی برای پریدن ...

از تاریکی تا نور ...

بالی برای پریدن ...

از تاریکی تا نور ...

برای پرنده‌ی دربند
برای رفیقم که زندانی است
برای گُل‌های قطع‌شده
برای علف لگدمال شده
برای درختان مقطوع
برای پیکرهایی که شکنجه شدند
من نام تو را می‌خوانم: آزادی

بایگانی

گلریزان همیشه گل ریزان است ...

دوشنبه, ۱۶ دی ۱۳۹۸، ۱۰:۵۴ ب.ظ

 

گلریزان همیشه گل ریزان است ...

آیین گلریزان بخشی از تاریخ بزرگ ایرانیان است و برخی از مورخان ثبت این سنت را از زمان حمله مغول عنوان کرده‌اند رسمی که تجلی اجرایی دستور دینی "انفاق" است.

گلریزان تجلی اجرایی دستور دینی انفاق

جشنی که سنتی قدیمی است و در آن برای افراد نیازمند کمک، پول و سایر مایحتاج جمع می‌شود. اگر خود ما از کسانی نباشیم که تا به حال در یکی از این جشن‌ها  شرکت کرده‌ایم، حتما شنیده‌ایم یا در رسانه ملی دیده‌ایم یا در مطبوعات خوانده‌ایم که در این مراسم چگونه بسیاری از مردم از قشرهای مختلف در این سنت زیبا شریک هستند.

گلریزان همیشه گل ریزان است ...

آیین گلریزان بخشی از تاریخ بزرگ ایرانیان است و برخی از مورخان ثبت این سنت را از زمان حمله مغول عنوان کرده‌اند رسمی که تجلی اجرایی دستور دینی "انفاق" است.

گلریزان تجلی اجرایی دستور دینی انفاق

جشنی که سنتی قدیمی است و در آن برای افراد نیازمند کمک، پول و سایر مایحتاج جمع می‌شود. اگر خود ما از کسانی نباشیم که تا به حال در یکی از این جشن‌ها  شرکت کرده‌ایم، حتما شنیده‌ایم یا در رسانه ملی دیده‌ایم یا در مطبوعات خوانده‌ایم که در این مراسم چگونه بسیاری از مردم از قشرهای مختلف در این سنت زیبا شریک هستند.

 

گلریزان چیست؟


مطمئناً نسل امروز نسبت به نسل گذشته از این موضوع اطلاع چندانی ندارد. در گذشته این رسم یک رسم شناخته شده و فراگیر در محله های پهلوانی بوده است، به این صورت که هرگاه کسی از نظر مالی به مشکل بر می خورد، همراه با آداب و رسوم ویژه ای که در مکانی به اسم زورخانه انجام می شد، همه افراد موجود در آن مکان در حد توان خود مبلغی را در ظرف های مخصوصی که ویژه این کار بوده، می ریخته اند. به این صورت ضمن حفظ آبروی آن فرد نیازمند، مشکل مالی اش برطرف می شد.

گلریزان ایرانی


آیین سنتی "گلریزان" در اصل بر اساس یک سنت دیرینه رسم پهلوانی‌ در ایران آغاز شد و سرآغازی برای فتوت مردان نیک ضمیر بوده است. عنصرالمعالی در کتاب خویش ویژگی‌های جوانمردی را اول "خرد" ، دوم "راستی" و سوم "مردمی" بر می‌شمارد و آنها را از نشانه‌های رادمنشی و جوانمردی و عیاری می‌داند . در اصل پهلوانی، رادی و بخشندگی همان گلریزان است، که خاستگاه این بخشندگی طبیعت و بهار بوده، چرا که بهار و طبیعت هرچه دارد به امر خداوندگار به زمین می‌بخشد تا حیاتی دوباره یابد.ایرانیان از دیر باز بر اساس تکریم و نوع دوستی خود همواره بر آیین گلریزان همت گماشته‌اند و این آیین را شکرانه نعمت خدا دادی خویش می‌دانند که مانند ابر بهاری طراوات زیستن دوباره بر مستمند و نیازمند روا می‌دارند آن گونه که "وقت گلشن، خوش که گلریزان ابر رحمت است".این سنت ایرانیان در رادی، رادمنشی و پهلوانی همواره یک افتخار بوده و بسیاری از شرق‌شناسان از این امر به نیکی یاد می‌کنند به گونه‌ای که پروفسور "مانوئل کوربن" محقق دیرینه‌شناس و مردم‌شناس برجسته غربی آن را نمادی از زیباترین حرکت‌های بشری در طول تاریخ می‌داند که فقط مختص ایرانیان بوده است. وی، در کتاب خود به صراحت یاد می‌کند که در ایران مردانی قابل احترام برای برداشتن موانع ‌از پیش‌ پای دیگران هرچه در توان خود داشته را به دیگران بدون هیچ منتی می‌بخشیدند.
آیین گلریزان بخشی از تاریخ بزرگ ایرانیان است و برخی از مورخان ثبت این سنت را از زمان حمله مغول عنوان کرده‌اند، که در "باشتین" خراسان عیارانی برای کمک به نیازمندان، در سردابه‌ شالی قرمز پهن کردند و آنان که زور بازو و توان مالی داشته، قدم پیش نهاده و هرچه داشتند برای کمک رو کردند.ذکر پهلوانان در آیین گلریزان، گرفتن دست مستمندان و اقتدا به حضرت علی‌بن ابی طالب(ع) نخستین امام شیعیان بوده و صاحب زنگ نیز در این آیین، پهلوانان و جوانمردان را به گلریزان فرا می‌خوانده است.بنای تاریخی "سی و سه پل"مهمترین آثار تاریخی به جای مانده از آیین معنوی و سنتی گلریزان در ایران بنای تاریخی "سی و سه پل" است، که در آن هنگام شاه عباس برای ساخت این بنا، از مردم استمداد کرد و آیین گلریزان برپا شد. در پس زمان، گلریزان از گود زورخانه‌ها به خانه‌ها کشیده شد به گونه‌ای که زنان نیز در این سنت حسنه حضور یافته و حتی برای انداختن سفره نذر ابوالفضل(ع) که با نذری‌های زنان گسترده می‌شد، نوعی گلریزان کوچک برپا می‌داشتند.اکنون با گذر زمان آیین سنتی گلریزان و رادی در ایران جلوه‌ای با شکوه‌تر به‌ خویش گرفته و مردان و زنان توانمند و جوانمرد برای آزادی زندانیان غیر عمد در بند، گلریزی می‌کنند.گلریزان به معنای رایج اجتماعی آن زاییده فرهنگ فتوت و پهلوانی مبتنی بر الگوهایی همچون "پوریای ولی" است که با تعمیم ریختن گل بر سر پهلوانان به گرد آوری کمک برای افراد گرفتار و دربند گسترش معنا یافته است.گلریزان به واقع ریختن و ایجاد گل زندگی و امید در چله سرما رنج و سختی و گرفتاری است که با ریختن گلی از شاخسار زندگی خود باغ بقا و بهار وصل را به خانواده‌های در رنج هدیه می‌کنند. این مفهوم که تجلی اجرایی دستور دینی "انفاق" است، ساز و کار حمایتی متناسب با فضای اجتماعی و فرهنگی زندگی گذشته ایرانیان و نهادهای اجتماعی موجود آن دوره بوده است.گلریزان یکی از مهمترین نیازهای اجتماع احساس خوب داشتن نسبت به یکدیگر است و در یک معنای وسیع‌تر نوع دوستی و انسان‌دوستی نیاز اساسی جامعه است.

 
  • احمدرضا رزازی بروجنی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی